* pauze werkt *
We moesten het nog over zelfzorg hebben. Zelfzorg om de Corona-crisis goed door te komen. De reden waarom ik het daarover wilde hebben, is dat ik in het woonzorgcentrum een paar posters op de keukenkastjes zag plakken, die een niveautje dieper gingen dan het ondertussen versleten ‘zorg voor structuur in je dag en ga bewegen’. Nu wil ik niets afdoen aan de waarde van structuur en beweging – ik ben van allebei grote fan – maar ze zijn al zo vaak herhaald dat jij vast ook in je hoofd een zeurderig tienerstemmetje ‘ja ja, whatever’ hoort antwoorden.
Kijk, dit waren die posters:
Vooral die ‘Slaap en rust voldoende. Dit is een trage crisis’ trok mijn aandacht. Geert Meyfroidt, de ondertussen BV-arts intensieve zorgen, zei het zo: ‘We doen aan een loopwedstrijd mee, maar er is geen kilometeraanduiding en de finish is in de verste verte niet in zicht’.
Dus hebben we nodig: duurzame zelfzorg en een lange adem. Met een kort sprintje trekken en even diep gaan, komen we er deze keer niet. Het gaat er nu om een goede mentale basisconditie te kweken en te onderhouden.
Nog een paar highlights op die posters:
‘Ken je eigen veerkracht.’
‘Vertrouw op wat je hielp bij eerdere moeilijke momenten.’
En: ‘Adem’. Dat staat er ook op. Dat simpele woordje dat zoveel betekent.
Dit vraagt allemaal behoorlijk wat zelfinzicht, zelfkennis en zelfreflectie. Ademend en al ademend je gedachten observerend, bewandel je als vanzelf een pad dat naar dit soort zelfinzicht leidt. Blijven ademen dus.
Nobele adviezen over hoe om te gaan met onbevattelijk veel overlijden, las ik ook in een artikel over een door Covid-19 overspoeld New Yorks ziekenhuis.
Dr Michael Jones, gaf zijn team deze wijze raad mee:
‘Praat als het gaat een paar minuten met de patiënten over hun familie, hun leven, hun dromen. Vraag of er een geliefde is die je kunt bellen. En ten slotte, twee dingen: hou een minuut lang de hand van de patiënten vast als ze sterven, en vraag je team om gedurende vijf à tien seconden halt te houden. Buig het hoofd, zeg de naam van de patiënt en vraag een moment van stilte. Op die manier behouden we onze menselijkheid in deze crisistijden en bieden we de familie van onze patiënten een beetje troost dat we met waardigheid behandeld werden.
Gelukkig dat wij hier iets meer tijd hebben om menselijk om te kunnen gaan met de stervenden, en dat – heel beperkt – bezoek dan toch kan en mag.
Heavy stuff.
Maar soms mag het ook licht.
Zo op zijn tijd is er niks tegen wat gemakzuchtiger zelfzorg. Je zal het in de lijstjes niet terugvinden, maar wat mij betreft is urenlang ongegeneerd bingewatchen na een nachtdienst – en ook echt alleen dan – voortreffelijke zelfzorg. Al van ’s morgens vroeg direct mijn bed in, desnoods zonder ontbijt, lekker onder de dekens kruipen om vervolgens ongestoord, oeverloos series te kijken, is één van de grote geneugten van zo’n nachtdienst.
Omdat het mág! Dat plezier gun ik mezelf op zo’n moment ruimharig. En ik bekom ervan (of val in slaap).
En wat er ook niet tussen staat – en wat ik momenteel echt begin te missen – is simpelweg dit: na de raadpleging even uitpuffen op een bankje in het park of op de markt met een koffie. Op dit moment houdt enkel de dreiging van een boete en 250 euro weggegooid geld me nog tegen, want zolang ik daar alleen zit, doe ik geen vlieg kwaad.
Micropauzes. Dat is het hele geheim.
Tot dan: #blijfinuwkot, #wasuwhanden, hou u goed en blijf ademen???! En zoniet: BEL JE HUISARTS! Ga niet in de wachtzaal zitten, loop niet meteen naar spoed.