* fake news *

‘Mama, waarom drink jij tegenwoordig elke avond een Aperol?’
‘Ach, een mens moet wat in dit gekke tijdsgewricht, en het helpt tegen Corona. Ik moet me toch ergens mee beschermen nu de overheid niet voor genoeg mondmaskers en astronautenpakken zorgt.’
Oeps, fake news.
Het floept eruit voor ik er erg in heb, maar ik herpak me snel: ‘Nee, tuurlijk helpt dat niet tegen Corona. Daar is nog geen medicijn voor, er wordt hard gezocht maar voorlopig moeten we het doen met handen wassen en afstand houden.’
Mijn dochter is een slimme meid, maar helaas zie ik dat veel andere mensen in mijn omgeving die beter zouden moeten weten de fake-news-wonder-remedies vrolijk in het rond strooien.

Ik spreek ze erop aan. Ik heb soms al een dubbel gevoel bij de wildgroei aan alternatieve therapieën in het centrum waar ik mindfulness geef en vrees soms dat dat zweverige imago ook aan mij gaat plakken. Dat wil ik niet. Ik hou van klinkklare wetenschap.
Daarmee zeg ik niet dat mensen geen baat kunnen hebben bij alternatieve therapieën, maar verkondig het alstublieft niet als de grote waarheid. Hoe minder ruimte er is voor nuance; hoe minder ruimte er is voor wetenschappelijke onderbouwing, zo lijkt het soms wel.

Gelukkig stopten de fake news berichten snel. Voor goede informatie moet je je wenden tot betrouwbare kanalen. Dus als je wil weten of het helpt om met een haardroger je neusharen te verbranden, dan kan je best eerst checken wat www.info-coronavirus.be of https://epidemio.wiv-isp.be daarover te melden hebben. Ook VRT NWS heeft een schat aan vragen en antwoorden verzameld op zijn website.
En regelmatig is er een item over dit soort fake news waarbij berichten gefactchekt worden. Waarna ze meestal door de mand vallen en journalist Tim Verheyden er een dik rood kruis overheen tekent en zijn verdict uitspreekt: ‘Dit is níet waar.’

Toevallig las ik vandaag ook dat WhatsApp maatregelen neemt: je kunt niet meer bepaalde berichten oneindig blijven doorsturen. Eind maart riep het bedrijf gebruikers al op om niet zomaar berichten over het coronavirus door te sturen: ‘Denk na over de berichten die je ontvangt, omdat niet alles wat naar jou verstuurd wordt over het virus klopt. Als je niet zeker weet of iets waar is; stuur het dan niet door’.

Als beoefenaar van de reguliere geneeskunde, kan ik dit alleen maar toejuichen. Dus bij deze een oproep aan iedereen: laat ons bij de feiten blijven. Er is veel onzekerheid, er is veel angst, maar we helpen elkaar niet met onbetrouwbare informatie en op drijfzand gebaseerde remedies.
Een Aperolleke daarentegen…

#blijfinuwkot, #wasuwhanden, hou u goed en geniet van de zon???! En zoniet: BEL JE HUISARTS! Ga niet in de wachtzaal zitten, loop niet meteen naar spoed.

PS: deze nuttige links kreeg ik nog in mijn medische mailbox: Gezondheidswerkers kunnen patiënten doorverwijzen naar factcheckers, zoals de factchecker van Gezondheid en Wetenschap (Nederlandstalig), de factchecker van VRT (Nederlandstalig) ; de factchecker van Le Monde (Franstalig), de Engelstalige factchecker over voedingsaanbevelingen bij COVID-19 (KUL). Ook Testaankoop (https://www.test-aankoop.be/corona) geeft patiënteninformatie over COVID-19.

En deze nuttige bcfi-informatie:
Tijdens deze COVID-19 epidemie verschijnen voor allerlei producten misleidende boodschappen dat ze “beschermen tegen COVID-19” of “COVID-19 kunnen genezen”. Enkele voorbeelden.

• “ViruProtect” is een keelspray die als medisch hulpmiddel vrij verkrijgbaar is in de apotheek. De promotie op de website van de firma is misleidend, en laat uitschijnen dat het beschermt tegen coronavirussen. Dit beschermend effect is niet door degelijk klinisch onderzoek onderbouwd, het gaat over in vitro-werkzaamheid, wat totaal niet voorspellend is voor klinische doeltreffendheid. Het middel is al helemaal niet onderzocht tegen het SARS-CoV2-virus dat verantwoordelijk is voor de COVID-19 epidemie; dit wordt slechts terloops vermeld op de website. Ook Testaankoop heeft op 23 maart over dit product bericht, en heeft een klacht ingediend bij het FAGG en de FOD Economie wegens de misleidende informatie hieromtrent.
• Vitamine C. Er is geen wetenschappelijk bewijs voor een gunstig effect van vitamine C bij verkoudheden en andere aandoeningen. Experimenteel worden in sommige plaatsen in de wereld zeer hoge doses vitamine C intraveneus toegediend bij ernstig zieke gehospitaliseerde COVID-19 patiënten, maar een uitspraak over de werkzaamheid is niet mogelijk.
• Povidon-jood (jodium) als mondspoeling of om de neus te ontsmetten: geen enkel preventief of curatief effect is bewezen, men steunt zich ook voor povidon-jood op een beperkte in vitro virusdodende werking.
• Ook zinksupplementen worden voorgesteld zonder enige klinische onderbouwing.
  
  Geen van de hier boven vermelde middelen heeft dan ook een plaats bij de preventie of aanpak van COVID-19. De lijst van onterecht aangeprezen middelen is veel langer, en het is onmogelijk ze op te lijsten.