Waarom een mens in godsnaam zijn kostbare tijd zou steken in het maken van een jaaroverzicht!

Ergens in het begin van dit jaar dat nu zo goed als voorbij is, schreef columnist Jean-Paul Mulders in De Morgen: ‘Het ene jaar is naadloos overgevloeid in het andere en ik voel heimwee naar de tijd dat jaarovergangen mij nog betoverden. Het had iets magisch als je van 31 december pardoes op 1 januari terechtkwam, dwars door een wormgat van vuurwerk en champagne. Ik geloofde grif dat een jaartal de wereld kon veranderen.’

Beste heer Mulders, gelukkig betoveren jaarovergangen mij nog steeds. Ik heb er zoveel ritueel rond ontwikkeld dat heimwee bij mij geen kans krijgt. En precies dat zou ik de heer Mulders dan ook graag adviseren: maak van dat scharnierpunt van het ene jaar naar het andere een rituele overgang. De kern van dat ritueel vereist een agenda op papier. Maak er een dagboek van zo je wil. En ga in de laatste week van het jaar eens goed zitten voor die jaarovergang. Blader door het afgelopen jaar, kijk terug op alles wat je beleefd hebt, ontmantel je oude agenda terwijl je zorgvuldig het nieuwe exemplaar in gebruik neemt.
Ook andere bronnen kan je gebruiken om terug te kijken op het voorbij gevlogen jaar: ga eens door je foto’s, misschien hou je een dagboek bij, en als je actief bent op social media, kan je daar ook terugblikken op waar het jaar zich zoal mee gevuld heeft. (En schrik vooral niet van hoe ontzettend veel dat geweest is! Op deze manier terugkijken verandert niets aan het jaar, maar wel aan je beleving ervan.)
Je kan al dit materiaal in een overzichtsblogje gieten, of het kan gewoon een fijn moment zijn om terug te kijken op de dingen waar je dankbaar voor bent, of terug te zien wat belangrijk voor je was.

De ingebruikname van het nieuwe exemplaar is elke keer weer een heilig ritueel dat mij veel genoegen en dankbaarheid verschaft. Alsof het leven weer voor even overzichtelijk is, opgeruimd.
Vergeet daar vooral niet een goed winterbier bij te schenken, ter verhoging van de algemene feestvreugde. Ik adviseer natuurlijk een Swiekes Black Out of een Straffe Hendrik.

In de loop der jaren heb ik veel artikels en teksten verzameld over het maken van jaaroverzichten. Tips en tricks, werkwijzen, bronnenmateriaal.
Alle begrip voor mensen die zich nu vertwijfeld afvragen waarom een mens in godsnaam zoveel moeite en kostbare tijd zou willen steken in terug- en vooruitblikken, maar je doet jezelf ernstig tekort als je wegloopt van de belangrijke vragen over wat je beweegt en waar je naartoe wilt.
Want zo’n jaaroverzicht en jaarplan is de beste manier om te leren en te ontdekken waar je blij en gelukkig van wordt en wat je eigenlijk wilt in het leven. Je versterkt ervaringen die het herinneren waard zijn. Die hoeven je niet bankroet te maken, het gaat erom de beleving van je jaar te veranderen. Je leven wordt er een stuk interessanter van.

Je hoeft er heus geen heel weekend aan te besteden (zoals een man in zo’n bewaard artikel altijd doet), het kan ook in een uurtje of twee. Maar zelf ben ik ook al twee dagen bezig. Ik geniet er namelijk enorm van.
Niets leuker toch dan steeds beter weten waar je blij en gelukkig van wordt? En nóg leuker: ervoor zorgen dat je ook steeds meer dóet van waar je blij en gelukkig van wordt!

Want bij het ritueel van zo’n jaaroverzicht, hoort ook het maken van een jaarplan. Hoe concreter dat is, hoe groter de kans dat je die plannen ook werkelijk uitvoert.
Wat heb je gedaan? Wat heb je niet gedaan? Waarover heb je een goed gevoel en waarover juist niet? Wat heeft je energie opgeleverd en wat niet?
Als vervolgens de dingen waar je blij van werd, zo mooi op een rijtje staan, krijg je meteen goede ideeën voor het komende jaar.
Een manier om die in een jaarplan te gieten, is bijvoorbeeld de ’terugblikkende performance review vanuit de toekomst’. Die truc leerde ik uit een TedTalk van Laura Vanderkam en werkt zo:
Je kijkt terug op een absoluut geweldig jaar voor jou en de mensen om wie je geeft. Welke 3 tot 5 dingen heb je gedaan die het zo geweldig maakten? Maak een prioriteitenlijst met 3 categorieën: job, relaties, jijzelf. Noteer dan twee à drie items in elke lijst.
Voilà, klaar is je jaarplan.

Dan moet je het enkel nog levend zien te houden.
Ik doe dat door op het eerste blad van mijn agenda/dagboek dit jaarplan op te schrijven met een mooi motiverend Leitmotiv erboven, en door mezelf er elke eerste van de maand aan te herinneren de agenda nog eens open te slaan op de bladzijde van dat jaarplan en de doelen eens te checken.
Op de laatste bladzijde van mijn agenda schrijf ik ook altijd een ‘brief aan mezelf vanuit de toekomst’. Alsof het al 31 december 2023 is en je terugkijkt op het afgelopen jaar.
Zo’n brief uit de toekomst kan grappige neveneffecten hebben. Toen ik gisteren die brief aan mezelf terug las, stuitte ik op deze zin: ‘Je hebt je pelgrimstocht uitgewandeld. De oorkonde hang nu in volle glorie te prijken aan de wand in je tuinkamer.’

Tuurlijk hing die daar niet! Ik was het helemaal vergeten! Ben van de weeromstuit meteen mijn kast ingedoken om die mooie oorkonde op te diepen en vast te prikken op de wand waar ik nu, dit blogje typend, op uitkijk. Kijk, daar hangt ‘ie:

Prachtig dus, al die jaarplannen. Maar… ‘Zoals verwacht loopt alles anders’, betoogt Omdenker Berthold Gunster aan ieder die het wil horen. En dan kan je alleen maar denken: ook hieruit leer ik weer, uiteindelijk komt alles altijd weer goed. Anders, maar goed.
Die marge moet je erbij nemen, dat is het leven.
Voor hetzelfde geld valt morgen de brief in de bus dat je mammografie niet goed was, en dan kun je maar beter niet heel de tijd gedacht hebben: ‘Als ik eindelijk op pensioen kan, dán ga ik… (vul zelf maar in)’.
Nee, je moet het leven nú leven. En dat hoeft geen wereldreis te zijn. Make sure you’ve always got things to look forward to. Wie weet ontdek je wel dat je erg gelukkig wordt van twee dagen knutselen en prullen aan een jaaroverzicht en -plan in je tuinkamer. Je zou zomaar net zo gek kunnen zijn als ik ?

Wil je nog wat goede adviezen? Dan houden die van Luuk Koelman voor 2021 onverkort stand. Ik pik de mooiste er even uit:
2. Bang dat je ook dit jaar weer veel te vaak aan jezelf twijfelt? Je bent echt de enige niet. Het feit dat je de innerlijke monoloog van anderen (ook boordevol zelftwijfel) niet kunt horen, betekent niet dat die er niet is. Je hebt nu eenmaal enkel toegang tot je eigen gedachten.
3. Bedenk: er is geen ‘zij’. En ook geen ‘wij’. Neemt iemand deze twee woorden constant in de mond, dan is het waarschijnlijk een politicus. Of een verwende kleuter.
4. Je hebt mensen die je energie geven. En je hebt mensen die alle energie uit je zuigen. Die tweede categorie kun je het komende jaar maar beter uit je leven bannen (met uitzondering van kinderen natuurlijk).
6. ‘Alles’ willen doen is godsonmogelijk, hoe ambitieus je ook bent. Draai dat ‘alles’ eens om en focus je in 2021 op ‘niets’: probeer simpelweg niets te verwaarlozen.
7. Werk dit jaar extra aan vriendschappen, want aan vrienden heb je meer dan aan geld. Bijna alles wat je met geld kunt kopen, doen vrienden beter. Zo is een vriend met een vakantiehuisje minstens zo fijn als zelf een vakantiehuisje hebben.

En zo blijf ik maar materiaal verzamelen over dit onderwerp, ik vind het té leuk.
Misschien moet ik er gewoon maar eens een workshop over geven.
Weet je wat? Dat ga ik doen! Op 8 januari staat er een mindfulness-terugkomsessie gepland. Perfecte gelegenheid om eens stil te staan bij deze intrigerende vraag van Omdenken: ‘Stel, je mocht 2022 opnieuw doen. Zou je dan iets anders doen? Zou je dat ook in 2023 kunnen doen?’
Happy New Year iedereen! Laat het bruisen???

The Year of the Van, dit was 2022.

Met de vrachtboot naar Finland varen is nog niet gelukt, het hotelletje in Mallorca staat nog op de bucketlist en in de Oostkantons wonen we ook nog lang niet. Maar met zo’n zeventien uitstapjes (heel) dichtbij of (heel) veraf, heeft 2022 zijn naam als ‘Year of the Van’ meer dan waar gemaakt. We hebben ervan geprofiteerd om er zoveel mogelijk op uit te trekken met het busje dat we vorig jaar kochten, en zijn er nog altijd superblij mee. Na al die nachtjes in dat smalle bedje in het minihuisje op wielen, heeft het geen enkel geheim meer voor ons. En of het nu naar Riel, Krabbendijke of Noorwegen was, of de zon nu scheen of het dagen achtereen regende dat het goot, ons mobiele huisje was keer op keer de perfecte uitvalsbasis voor grote of kleine avonturen. Ja, wij zijn zomaar grootgrondbezitters geworden. We hebben nu een huis aan zee, Cadzand, Krabbendijke, Oostkantons, Noorwegen… overal waar we willen. Met een bedje van 1,20 meter smal en een relatie zo stevig dat die daar zelfs bij gedijt. Met de bus doorkruisten we zes landen onderweg naar Noorwegen maar hebben we ook stiekeme wildkamerpeer-plekjes in eigen land durven ontdekken.
IJskoude nachten waarbij het topje van onze neus er bijna afvroor, ook daar draaien we ons hand niet meer voor om. En vaak volgde dan als beloning een stralende dag met staalblauwe hemel en een strakke zon.
Wat dat betreft is 2022 alvast super geslaagd, een jaar van vrijheid en ontdekken.
Verder had ik nog heel wat doelen en wensen die ook uitgekomen zijn: de mindfulnesstrainingen zijn herstart na een veel te lange Covid-pauze (en wat geniet ik weer van al die verhalen die daar boven water komen en van de vooruitgang te zien die mensen boeken als ze mindfulness integreren in hun leven), ik heb de pelgrimstocht uitgelopen die ik zomer 2021 begonnen was en ook op werkgebied kwamen veel wensen uit. Ik heb fijne, leerrijke vervangingen gedaan op plekken waar ik me terug welkom en van waarde voelde, en kwam terecht in een geweldig team. Dat heeft erg geholpen bij het verwerken van dat nare ontslag dat gelukkig steeds verder in het verleden opgeslagen raakt.

Ja, er is heel veel uitgekomen van wat ik voor 2022 hoopte.
En ondertussen gebeurden er een hoop andere dingen die het jaar markeerden. Een kind ging samenwonen – wat een mijlpaal! – ik hervatte de schrijfles aan de Academie en ik had mijn eerste privé-mindfulness klant. Dat is driehonderd procent meegevallen, wat een leuke vrouw! Graag meer van dat!
Verder ging ik weer trouwer mediteren – een stevige fond voor geluk – en elke week naar de yogales bij Ellen.
Zelfzorg kwam ook in de vorm van een geweldige nieuwe koffie- en cocktailbar in Turnhout waar ik het uurtje voor de wekelijkse schrijfles zoek maakte met een Swiekes Black Out, en in de vorm van een psychedelisch tripje waarvan ik het geheim niet aan jullie neus ga hangen maar waarvan ik in ruil voor een Swiekes Black Out steeds bereid ben een tipje van de sluier op te lichten. Grapje.

Er waren memorabele etentjes (Ferme des bruyères! Pampelonne!) en fijne WelcomeToMyGarden– en WarmShowers-gasten die in onze tuin hun tentje kwamen opzetten en aan tafel hun verhalen deelden.
Er waren zoveel verrukkelijke fietstochten, zwempartijen en wandeltochten, en ontelbare #kleingelukskes die mijn weg kruisten en waarvan ik soms een foto postte. O ja, en ik heb uren gedobberd op het water van een vennetje hier vlakbij. Geen klein maar een heel #grootgelukske!
Samen naar de film gaan: Top Gun! Zillion! Triangle of Sadness! Er waren mindfulnessretraites, er waren de vele fietskilometers naar Hoogstraten en zo weinig tijd of fut om nog te eten met daardoor het kortstondige plezier van een slank lijf. Helaas duurde dat maar net zolang als de job in Hoogstraten duurde. Er waren de openluchtfilms, de 25 boeken die ik gelezen heb en het bezoekje aan het KMSKA met dochter. Er waren de zorgen om en voor een lieve zieke vriendin.
En toen ik na de zomer eens terugbladerde naar de eerste pagina van mijn agenda om een tussenstand op te maken van het lopende jaar, heb ik meteen met hoogdringendheid een familieraad belegd. In één oogopslag werd duidelijk dat we een versnelling hoger moesten schakelen om de jaarplannen uit die wishlist rond te krijgen. Die koffie gaan drinken bij het Rijk der Zinnen in Westerlo vooraleer het terrasseizoen alweer om was, dat ging nog wel lukken. Maar het hotelletje in Mallorca waar ik zo graag naartoe wou?
De inderhaast bijeen geroepen vergadering had daarvoor niet veel tijd nodig. Met het stellig uitgesproken verdict ‘Wij vliegen niet’, veegde ze dat plan met één welgemikte klap van tafel.
Daar was ik het uiteraard hartgrondig mee eens. Maar ik wou toch ook wel heel graag naar Mallorca. Oké, het zal niet meer voor dit jaar zijn, maar je kan er ook met de boot naartoe. Dus dat plan hoeft dus nog geen stille dood te sterven, we schuiven het vrolijk een jaartje op.
En ondertussen kan ik alleen maar met een hart vol dankbaarheid terugkijken op het voorbije jaar. Wat een groot geschenk was me dat. Wat een fenomenaal grote gelukzak ben ik toch als ik dat allemaal zo rustig op een rijtje kan zetten. Niet dat ik de dipjes wil negeren en een teveel aan ’toxic positivity’ verweten wil krijgen , maar in het licht van het geheel, valt daar weinig over te zeuren. De meeste dipjes gaan vanzelf over als je ze even uitzweet. Of uitmediteert. Of whatever je ermee doet en dat jou helpt.
En ja, in 2022 was er ook heel veel zwerfvuil, laten we dat ook niet vergeten. Ook op dat vlak was het niet één en al rozegeur en maneschijn.

Voor 2023 staat alvast de vrachtbootreis naar Finland gepland die ik nog tegoed had en natuurlijk blijven we lustig met het busje door velden en wegen snorren op zoek naar de mooiste wandel- en picknickplekjes.
Verder is het plan vooral om voort te gaan op de ingeslagen weg: vrijheid, werken met zin, samen avonturen beleven en ons laten verrassen, op een stevig bedje van zelfzorg en verbinding.
En hopelijk lukt het om ook met het tweede kind dat nu afstudeert een rugzaktocht te maken, zoals ik dat ook samen met de oudste heb gedaan..
Alles past mooi onder de vlag die ik als Leitmotiv voor 2023 heb gekozen: Be the weirdo who dares to enjoy, and stop protecting your gem.

Dat laatste verwijst naar een aardig verhaaltje dat ik lang geleden las. Het klinkt als een sprookje, maar eigenlijk is het een hele goede metafoor om wat onthechter in het leven te staan. Het gaat zo.
‘So that day, she stopped trying to protect an imaginary gem. She stopped trying to be right, to be seen as good and competent and smart and perfect, to see herself as a good person at all times. She stopped thinking that other people’s words and actions had anything to do with what she imagined herself to be. She stopped trying to protect her position and self-image.
And, gently letting go of these illusions, she became happier. She would smile when someone else would start protecting their imaginary gem, and realize that their frustration or rudeness had nothing to do with her, but everything to do with the gem they were protecting. She would go about her day, enjoying herself, and trying to make the world a better place.

Voilà, het was een heerlijk gevuld jaar en dat gaan we van 2023 ook proberen te maken. De plannen zijn beraamd, de richting is duidelijk en laat dat nieuwe jaar nu maar komen.
Al houd ik altijd nog deze slag om de arm, een variant op John Lennons ‘Life is what happens while you’re busy making other plans’: Niets is zo saai als een jaar waarin letterlijk alles lukt, want lukken valt niet op als mislukken niet bestaat. En als lukken toch niet opvalt, is er ook geen reden om gelukkig te zijn.
Domweg gelukkig zijn als iets níet lukt, zou dat ook bestaan? En hoe noemen we dat dan? Misschien is dat wel ’tevreden’ zijn. Een fijn woord, want in ’tevreden’ zit ‘vrede’. Een soort van evenwicht.
Ik wens u allen dan ook van harte een saai jaar.
En tailwinds op al uw wegen.

PS: De ‘niets is zo saai..’ alinea heb ik van iemand gepikt, maar van wie of van waar, dat is me totaal ontschoten ?

Geluksmomentjes sprokkelen

Veel was er deze werkweek niet nodig om me even heel gelukkig te voelen. Er was m’n lekker warme dikke donsjas die ook nog eens tegen de regen kan, op mijn ochtendlijke tochtjes door het stadspark naar de werkdag. En hoe lekker het voelde om door koude maar mooie ochtenden door het stadspark naar de werkdag te fietsen.
Er waren vogeltjes aan het fluiten. Vogeltjes! Hartje december.
Er was Marion Black’s ‘Who Knows’ dat in m’n hoofd bleef klinken. Wat een zalig nummer.
En toen kwam ik op de praktijk waar er een grote chocolade Sinterklaas op mijn bureau stond te pronken. Wat een schatten van collega’s heb ik toch, en wat blijft het heerlijk om te voelen hoe iedereen in deze praktijk welkom en van waarde is. Wat een contrast met de vorige praktijk. Ik kan er maar niet van over.

Er was een nachtdienst zonder telefoontjes of huisbezoeken. Maar evengoed een brakke slaap. Er waren fantastisch spinnenweb-gesprekken met patiënten. (Het ‘spinnenweb’ is een gesprekstool dat ontwikkeld is door het Instituut voor Positieve Gezondheid, en leidt elke keer weer tot verrassende gesprekken en uiterst waardevolle stappen vooruit)

Maar misschien was het toch meer dan al die opgetelde afzonderlijke geluksmomentjes. Misschien hadden de uren meditatie ook wel hun aandeel gehad in deze golfjes van geluksstofjes.
Ach, het maakt niet uit waar het van komt, ik was gewoon blij. En in deze donkere dagen is dat goud waard. Hup, nog een beetje ‘cheer’ aroma olie op mijn mondmasker en we vlogen weer een werkdag in.

En floep, daarna was de werkweek om en was er tijd. En de luxe om die te verliezen. In Antwerpen bijvoorbeeld.
Onderweg daarheen – ik moest rennen om de bus te halen, en was de buschauffeur die bereid was te wachten heel dankbaar – luister ik naar Touch? podcasts. Hele wijze woorden van Marc Didden, die ze ook weer van iemand anders had: ‘La meilleur façon de gagner sa vie, est de perdre son temps.’

Kleine geluksmomentjes sprokkelen, daar gaat het om in het leven.
Niets meer en niets minder.
De zon schijnt in Antwerpen. Wat kikkert een mens op van een beetje zon in deze donkere dagen. De Schelde ligt er prachtig bij. En de St Bernardus abt 12 past perfect bij het boek dat ik aan het lezen ben terwijl de tijd verstrijkt.

Terugkomdag mindfulness

Op grijze, donkere en koude weekenddagen je humeur en energie een beetje op peil houden, het gaat niet altijd vanzelf. Niet bij u en niet bij mij. Zo veronderstel ik tenminste.
Dat het dus vanochtend terugkomdag was van de mindfulnesstraining, was dan ook perfect getimed. Een beetje energie tanken, dat kon ik wel gebruiken.
Marie en ik troffen de nodige voorbereidingen: stoelen en tafels aan de kant, matjes en kussens uitgerold, een verse kan thee gezet en een tafel vol met reflectie- en inspiratiemateriaal om de juiste mindset een handje te helpen en er een vruchtbare meditatie ochtend van te maken.

Zo’n stille ochtend met concentratie en focus enkel op je eigen adem, je eigen gedachten en wat je eigen lijf je te vertellen heeft, hoe helend heb ik dat weer ervaren.
Back to basics. Altijd weer die beweging naar binnen, naar hier, naar nu.
Ik voelde hoe mijn onrustige geest langzaam tot rust kwam en hoe de opgebouwde spanning uit mijn schouders en rug wegvloeide.
Uitkijkend over een schitterend herfsttableau en een stel genoeglijk grazende paardjes, merkte ik hoe de rustige stem van Dr. Kristin Neff me weer helemaal terug bracht tot die kern van rust en stilte diep vanbinnen. Kristin Neff is een Amerikaanse professor die onderzoek doet naar mindfulness en dan vooral de self-compassion stroming daarvan.
Voor deze terugkomdag luisterde ik naar de oefening ‘Giving and Receiving Compassion’, één van de vele self-compassion oefeningen die je op haar website kunt vinden.

Met een pak meer energie dan op de heenweg en een flinke dosis goeie zin, kon ik vervolgens de rest van de zondag aanvatten.
Wat blijft het toch keer op keer een groot wonder, wat zo’n meditatie-sessie altijd weer teweeg brengt.
Doe je mee volgende keer? Je plekje wacht op je.
Elke eerste zondag van de maand terugkomdag van 10.30 tot 12 uur in Dienstencentrum De Schoor.
(ook in de schoolvakanties maar niet op feestdagen)
Zorg goed voor jezelf!