Ze rookt, heeft neptieten, lange harsnagels en is te dik. Ziedaar een doorsneepatiënt uit de Vogeltjesbuurt in Broekhoven, de buurt waarin mijn praktijk ligt.

Officieel is Broekhoven geen achterstandsgebied, maar dat komt alleen maar door het park dat ook in dit postcodegebied ligt en daarmee het criterium ‘bevolkingsdichtheid’ verdunt, want aan alle andere criteria om als achterstandsgebied erkend te worden, voldoet het glansrijk.

Roy Donders, onze lokale BN’er die de buurt op de kaart heeft gezet, rookt ook als een ketter, en is dan ook een wandelend reclamebord voor het werk dat in deze wijk te verzetten valt: aan COPD’ers hebben we onze handen vol: 11 procent tegenover 8 procent in Tilburg.

Om nog maar te zwijgen over de percentages diabeten en obesen, die hier veel hoger zijn dan het landelijk gemiddelde. Ruim 18 procent van de huishoudens leeft onder de armoedegrens. Laat dit cijfer even op u inwerken: 18 procent, dat is bijna één op vijf huishoudens!

Pogingen tot verbetering van de leefstijl zijn echter tot mislukken gedoemd. Het is hopeloos en ontmoedigend. De GGD heeft er zijn tanden al meermaals op stuk gebeten en allerlei projecten en projectjes sterven een stille dood om te eindigen bij de rest van de mislukte goedbedoelde pogingen.

Tot daar de Fitte Vogels opstonden. De Vogeltjesbuurt bleek namelijk wél in beweging te krijgen. Dat hebben we gezien toen de hele buurt gerenoveerd zou worden en er nét voor de sloop een film werd gedraaid over de geschiedenis van deze typische volksbuurt. De bewoners werden betrokken bij het draaien van de film en het werd een groot succes. Wat waren ze trots op hun buurt en de geschiedenis. Wat was het fijn voor hen om eens de mooie kanten van Broekhoven te laten zien, want negatieve berichtgeving en vooroordelen zijn er al genoeg.

Aha, dacht de gemeente toen: een film spreekt blijkbaar wel aan. Laten we dat ook eens proberen met een gezondheidsproject. En zo groeide project ‘Fitte Vogels’.

Honderd dagen lang gaan vier hoofdpersonages aan hun gezondheid werken: ze sporten in groep, hebben een heel team rond zich verzameld van supporters, kennissen, vrienden en familie die eigenlijk ook wel iets aan de kilootjes willen doen. Ze hebben zelfs een professionele teamcoach: studenten van de Fontys Sporthogeschool. Ze krijgen voedingseducatie van een diëtiste en de Jumbo op het plein ondersteunt waar het maar kan: leverde fruit en groenten voor gezonde hapjes bij het startfeest, geeft rondleidingen zodat mensen leren over gezonde voeding en hoe je etiketten leert lezen.

Onze buren van de fysiotherapie stellen hun fitnessruimte ter beschikking, moedigen aan en doen aan de lopende band conditietesten. Al is er ook collateral damage: één gesneuvelde loopband.

Heel veel enthousiaste mensen hebben hun schouders eronder gezet, en het werkt! Dat merk ik in de spreekkamer: ik haal ze er zo uit, de Fitte Vogels: ze zitten lekkerder in hun vel, zijn positiever en vrolijker, ze stralen, ze merken hoe goed bewegen een mens doet. Ze zijn meer gemotiveerd om (bijvoorbeeld) hun diabetescontroles na te komen, hun HbA1c’s dalen, de kilo’s nemen af, ze stoppen met roken.

Ik zie ze ook minder: ze hebben de dokter minder nodig. Dat heb je zo als je lekkerder in je vel zit.
De GGD doet mee, de gemeente, de woningbouwvereniging, het lokale welzijnswerk, onze huisartsenpraktijk natuurlijk, de lokale voetbalvereniging, en ga zo maar door. Een lange lijst van organisaties die dit project een warm hart toedragen. B_inmotion, een vrolijk bureau voor ontmoetingen, participatie en communicatie volgens de website, is de sturende kracht die dit alles in goede banen leidt, zij weten alles van buurtparticipatieprojecten.

Ik hoop nu zo – en bij dezen mag deze blog als verzoekschrift dienen aan hen – dat ook de ziektekostenverzekeraars bereid zijn om dit project een financiële steun in de rug te geven. Eindelijk iets wat werkt!!

(Deze tekst verscheen eerder op Medisch Contact – medischcontact.nl)