Een stormachtige wandeling aan de zuidkust van Engeland met mijn zoon van 16, bladeren vegen, nadenken over de toekomst van mijn vereniging, stofzuigen, hoe me te verhouden tot dementie. Dat antwoordden de artsen van het Netwerk Arts en Meditatie (NAM) op de vraag: ‘wat heb je recentelijk met de meeste aandacht gedaan?’
De vraag was een opwarmertje voor de spreekster op deze netwerkavond: professor Anne Speckens, een autoriteit in het onderzoek naar de effecten van mindfulnesstraining, ook bij dokters.
Want ja, dokters hebben een gevaarlijk beroep, vertelt zij: dokters zijn niet gewend goed voor zichzelf te zorgen, dat hebben ze ook niet geleerd, ze hebben weinig zelfzorg en vinden dat ze het werk maar gewoon moeten kunnen.
Waardoor burn-out en uitval (stoppen tijdens de opleiding) veel voorkomt bij alle artsen. Anne Speckens heeft aangetoond dat mindfulness (in de vorm van een achtweekse MBSR-training) een voor de hand liggende interventie is om deze mensen meer vaardigheden in zelfzorg aan te leren.
Anne Speckens en haar promovendi hebben studies gedaan bij coassistenten (verplicht! en 96% van de deelnemers die eraan begonnen maakte de training ook af!), arts-assistenten in opleiding (vrijwillig!), huisartsen en studies naar mindful leidinggeven voor medisch specialisten.
Bij de uitkomstmaten werd het niveau van burn-outklachten gemeten, waarbij bleek dat typische verschijnselen als depersonalisatie afnamen en betrokkenheid toenam.
De artsen scoorden na de training ook beter op werk-privébalans, op empathie, mentaal welbevinden en zowel op zelfcompassie als compassie naar de ander toe. Ze werden er dus betere dokters van. Er werd positiever gerapporteerd op een gevoel van welzijn, op genieten, energie, verwondering, en mensen waren beter in staat om patronen als perfectionisme en controle te herkennen en te veranderen.
Het gekke is dat ondanks de overtuigend aangetoonde positieve effecten, er veel weerstand blijft, maar Nijmegen loopt dus wel flink voorop. Als je door een training van acht weken aan het begin van je coschap meer tevreden over je leven bent en blijft en je gemeten kwaliteit van zorg beter wordt, dan rest er eigenlijk maar één pertinente vraag.
Een netwerkdeelnemer stelde die luid en duidelijk: ‘Hoelang duurt het nog voor mindfulnesstraining een vast onderdeel wordt van het curriculum in de geneeskundeopleiding?’
De stilte was oorverdovend.
(Deze tekst verscheen eerder op Medisch Contact – medischcontact.nl)