Waarom een mens in godsnaam zijn kostbare tijd zou steken in het maken van een jaaroverzicht!

Ergens in het begin van dit jaar dat nu zo goed als voorbij is, schreef columnist Jean-Paul Mulders in De Morgen: ‘Het ene jaar is naadloos overgevloeid in het andere en ik voel heimwee naar de tijd dat jaarovergangen mij nog betoverden. Het had iets magisch als je van 31 december pardoes op 1 januari terechtkwam, dwars door een wormgat van vuurwerk en champagne. Ik geloofde grif dat een jaartal de wereld kon veranderen.’

Beste heer Mulders, gelukkig betoveren jaarovergangen mij nog steeds. Ik heb er zoveel ritueel rond ontwikkeld dat heimwee bij mij geen kans krijgt. En precies dat zou ik de heer Mulders dan ook graag adviseren: maak van dat scharnierpunt van het ene jaar naar het andere een rituele overgang. De kern van dat ritueel vereist een agenda op papier. Maak er een dagboek van zo je wil. En ga in de laatste week van het jaar eens goed zitten voor die jaarovergang. Blader door het afgelopen jaar, kijk terug op alles wat je beleefd hebt, ontmantel je oude agenda terwijl je zorgvuldig het nieuwe exemplaar in gebruik neemt.
Ook andere bronnen kan je gebruiken om terug te kijken op het voorbij gevlogen jaar: ga eens door je foto’s, misschien hou je een dagboek bij, en als je actief bent op social media, kan je daar ook terugblikken op waar het jaar zich zoal mee gevuld heeft. (En schrik vooral niet van hoe ontzettend veel dat geweest is! Op deze manier terugkijken verandert niets aan het jaar, maar wel aan je beleving ervan.)
Je kan al dit materiaal in een overzichtsblogje gieten, of het kan gewoon een fijn moment zijn om terug te kijken op de dingen waar je dankbaar voor bent, of terug te zien wat belangrijk voor je was.

De ingebruikname van het nieuwe exemplaar is elke keer weer een heilig ritueel dat mij veel genoegen en dankbaarheid verschaft. Alsof het leven weer voor even overzichtelijk is, opgeruimd.
Vergeet daar vooral niet een goed winterbier bij te schenken, ter verhoging van de algemene feestvreugde. Ik adviseer natuurlijk een Swiekes Black Out of een Straffe Hendrik.

In de loop der jaren heb ik veel artikels en teksten verzameld over het maken van jaaroverzichten. Tips en tricks, werkwijzen, bronnenmateriaal.
Alle begrip voor mensen die zich nu vertwijfeld afvragen waarom een mens in godsnaam zoveel moeite en kostbare tijd zou willen steken in terug- en vooruitblikken, maar je doet jezelf ernstig tekort als je wegloopt van de belangrijke vragen over wat je beweegt en waar je naartoe wilt.
Want zo’n jaaroverzicht en jaarplan is de beste manier om te leren en te ontdekken waar je blij en gelukkig van wordt en wat je eigenlijk wilt in het leven. Je versterkt ervaringen die het herinneren waard zijn. Die hoeven je niet bankroet te maken, het gaat erom de beleving van je jaar te veranderen. Je leven wordt er een stuk interessanter van.

Je hoeft er heus geen heel weekend aan te besteden (zoals een man in zo’n bewaard artikel altijd doet), het kan ook in een uurtje of twee. Maar zelf ben ik ook al twee dagen bezig. Ik geniet er namelijk enorm van.
Niets leuker toch dan steeds beter weten waar je blij en gelukkig van wordt? En nóg leuker: ervoor zorgen dat je ook steeds meer dóet van waar je blij en gelukkig van wordt!

Want bij het ritueel van zo’n jaaroverzicht, hoort ook het maken van een jaarplan. Hoe concreter dat is, hoe groter de kans dat je die plannen ook werkelijk uitvoert.
Wat heb je gedaan? Wat heb je niet gedaan? Waarover heb je een goed gevoel en waarover juist niet? Wat heeft je energie opgeleverd en wat niet?
Als vervolgens de dingen waar je blij van werd, zo mooi op een rijtje staan, krijg je meteen goede ideeën voor het komende jaar.
Een manier om die in een jaarplan te gieten, is bijvoorbeeld de ’terugblikkende performance review vanuit de toekomst’. Die truc leerde ik uit een TedTalk van Laura Vanderkam en werkt zo:
Je kijkt terug op een absoluut geweldig jaar voor jou en de mensen om wie je geeft. Welke 3 tot 5 dingen heb je gedaan die het zo geweldig maakten? Maak een prioriteitenlijst met 3 categorieën: job, relaties, jijzelf. Noteer dan twee à drie items in elke lijst.
Voilà, klaar is je jaarplan.

Dan moet je het enkel nog levend zien te houden.
Ik doe dat door op het eerste blad van mijn agenda/dagboek dit jaarplan op te schrijven met een mooi motiverend Leitmotiv erboven, en door mezelf er elke eerste van de maand aan te herinneren de agenda nog eens open te slaan op de bladzijde van dat jaarplan en de doelen eens te checken.
Op de laatste bladzijde van mijn agenda schrijf ik ook altijd een ‘brief aan mezelf vanuit de toekomst’. Alsof het al 31 december 2023 is en je terugkijkt op het afgelopen jaar.
Zo’n brief uit de toekomst kan grappige neveneffecten hebben. Toen ik gisteren die brief aan mezelf terug las, stuitte ik op deze zin: ‘Je hebt je pelgrimstocht uitgewandeld. De oorkonde hang nu in volle glorie te prijken aan de wand in je tuinkamer.’

Tuurlijk hing die daar niet! Ik was het helemaal vergeten! Ben van de weeromstuit meteen mijn kast ingedoken om die mooie oorkonde op te diepen en vast te prikken op de wand waar ik nu, dit blogje typend, op uitkijk. Kijk, daar hangt ‘ie:

Prachtig dus, al die jaarplannen. Maar… ‘Zoals verwacht loopt alles anders’, betoogt Omdenker Berthold Gunster aan ieder die het wil horen. En dan kan je alleen maar denken: ook hieruit leer ik weer, uiteindelijk komt alles altijd weer goed. Anders, maar goed.
Die marge moet je erbij nemen, dat is het leven.
Voor hetzelfde geld valt morgen de brief in de bus dat je mammografie niet goed was, en dan kun je maar beter niet heel de tijd gedacht hebben: ‘Als ik eindelijk op pensioen kan, dán ga ik… (vul zelf maar in)’.
Nee, je moet het leven nú leven. En dat hoeft geen wereldreis te zijn. Make sure you’ve always got things to look forward to. Wie weet ontdek je wel dat je erg gelukkig wordt van twee dagen knutselen en prullen aan een jaaroverzicht en -plan in je tuinkamer. Je zou zomaar net zo gek kunnen zijn als ik ?

Wil je nog wat goede adviezen? Dan houden die van Luuk Koelman voor 2021 onverkort stand. Ik pik de mooiste er even uit:
2. Bang dat je ook dit jaar weer veel te vaak aan jezelf twijfelt? Je bent echt de enige niet. Het feit dat je de innerlijke monoloog van anderen (ook boordevol zelftwijfel) niet kunt horen, betekent niet dat die er niet is. Je hebt nu eenmaal enkel toegang tot je eigen gedachten.
3. Bedenk: er is geen ‘zij’. En ook geen ‘wij’. Neemt iemand deze twee woorden constant in de mond, dan is het waarschijnlijk een politicus. Of een verwende kleuter.
4. Je hebt mensen die je energie geven. En je hebt mensen die alle energie uit je zuigen. Die tweede categorie kun je het komende jaar maar beter uit je leven bannen (met uitzondering van kinderen natuurlijk).
6. ‘Alles’ willen doen is godsonmogelijk, hoe ambitieus je ook bent. Draai dat ‘alles’ eens om en focus je in 2021 op ‘niets’: probeer simpelweg niets te verwaarlozen.
7. Werk dit jaar extra aan vriendschappen, want aan vrienden heb je meer dan aan geld. Bijna alles wat je met geld kunt kopen, doen vrienden beter. Zo is een vriend met een vakantiehuisje minstens zo fijn als zelf een vakantiehuisje hebben.

En zo blijf ik maar materiaal verzamelen over dit onderwerp, ik vind het té leuk.
Misschien moet ik er gewoon maar eens een workshop over geven.
Weet je wat? Dat ga ik doen! Op 8 januari staat er een mindfulness-terugkomsessie gepland. Perfecte gelegenheid om eens stil te staan bij deze intrigerende vraag van Omdenken: ‘Stel, je mocht 2022 opnieuw doen. Zou je dan iets anders doen? Zou je dat ook in 2023 kunnen doen?’
Happy New Year iedereen! Laat het bruisen???

Geplaatst in: Blog

8 gedachten over “Waarom een mens in godsnaam zijn kostbare tijd zou steken in het maken van een jaaroverzicht!

  1. Hilde Blancquaert schreef:

    Dagboeken en agenda’s… Ik hou ervan! Een agenda mag wat meer ‘sec’ zijn bij mij. Maar ik moet lijstjes kunnen maken per dag met wat ik ga doen, anders is er veel te veel chaos in mijn hoofd. Het dagboek is een apart iets om regelmatig wat in te reflecteren. Al ben ik nog zoekende in het ‘format’. Vroeger heb ik verschillende handgeschreven dagboeken bijgehouden. De laatste tijd probeerde ik een digitale versie. Maar ik ga toch weer overschakelen naar handgeschreven. Denk ik.
    Mijn belangrijkste doel voor het nieuwe jaar is wat meer me-time. Maar echte me-time. Ik wil minstens 5 keer een dag op de trein springen naar Antwerpen, Brussel of Gent. Daar wat rondhangen, een museum bezoeken, iets lekkers eten en weer terug. Alleen. En zonder me zorgen te moeten maken om op tijd aan de schoolpoort te staan voor de jongste zoon. Gisteren besproken met manlief en – ondanks dat deze vraag wat onverwacht kwam voor hem – begreep hij het. We gaan dus bekijken wanneer het kan. Nooit eerder gedacht dat ik dit zou willen trouwens… Ik was in het verleden altijd heel bang om dingen alleen te doen, maar ik wil graag van die angst af.

    • Martine schreef:

      Wow Hilde, dit klinkt als een superplan. En al helemaal S-M-A-R-T: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Dat kan dus niet anders dan helemaal goed komen. Ik wens je veel plezier en ontdekkingen op je tochten, geniet ervan!

    • Martine schreef:

      Hoop toch voor je dat er elke dag wel een klein momentje van vreugde te sprokkelen valt. Al is het maar dat kopje thee of koffie, een telefoontje, iets leuks om te lezen,… Dat hebben we allemaal zo nodig, en ik wens het ook jou van harte toe, Marg!

  2. Bernadette Drees schreef:

    Dankjewel voor deze heel inspirerennde blik op wat geweest en nog komen zal …
    Ja, geef er eens een workshop over !
    Ik ben geïnteresseerd …
    Alle goeds voor jou in de tijd die komen gaat !

    • Martine schreef:

      Heel welkom zondag 8 januari in Dienstencentrum De Schoor om 10.30u: ik maak van de terugkomsessie mindfulness een terug- en vooruitblik ?

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.