‘Zo, mevrouw Peeters, gaat u vooral verder met dagelijks 90 seconden koud afdouchen en dan kan er volgende keer misschien weer wat van uw medicatie af. Ik zie u graag over drie maanden terug, tot dan en een fijne dag verder.’

Een toekomst waarin de reumatoloog zijn patiënten deze raad geeft, zou zomaar werkelijkheid kunnen worden, als ik luister naar het begeesterende verhaal van aios orthopedie en post-doc onderzoeker Geert Buijze, die vertelt over zijn ervaringen met Iceman Wim Hof en hun gezamenlijke beklimming van de Kilimanjaro. Voor gek verklaard door weldenkend medisch Nederland omdat ze dat in twee dagen wilden doen, in blote bast nog wel, met in hun kielzog een groep gekneusden. Maar dit soort eigenwijze durvers die onverschrokken hun eigen pad kiezen, hebben we juist ontzettend nodig om nieuwe pistes te ontdekken.

Hulde dus aan Geert en Wim om te durven kijken naar manieren om het autonoom zenuwstelsel te reconditioneren middels ademhalingstechnieken en blootstelling aan koude, als mogelijke nieuwe behandeling voor auto-immuunziekten.

Niet alleen de durf waarmee Buijze zijn dromen omzet in daden wekt bewondering, elke achttienjarige bakvis valt in katzwijm bij de aanblik van deze kerel die werkelijk alles heeft: de looks, de brains, het lijf en het lef. Maar vooral die onweerstaanbaar aantrekkelijke passie voor het vak, die hij uitstraalt en waarmaakt, alle hindernissen onderweg vrolijk tackelend. Ook daar wil een koude douche nog wel eens helpen.

Psychiater Jan van Trier van het St Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein prefereert dan weer een warm ‘bathe’*: vier helende vragen om heel snel en gericht een therapeutische interventie tot stand te brengen. Uitstekend hulpmiddel om patiënten die het spreekuur bezoeken met depressieve klachten, psychosociale problemen, SOLK en andere misère, te helpen zich meer verbonden en meer ‘in control’ te voelen – precies die dingen die een mens kwijtraakt bij depressie en pijn. Als het je lukt met vier simpele vragen het gevoel van contact en van competentie dat een patiënt over zichzelf heeft, te verbeteren, dan heb je goede therapie verricht.

Dat je daarvoor geen psychotherapeut hoeft te zijn, onderstreept Van Trier met verve. ‘Want’, zo betoogt hij, ‘de huisarts heeft hiervoor veel in huis, maar je moet voorkómen dat je van depressieve mensen zelf een beetje depressief wordt, het is besmettelijk.’ Dat de vier vragen al passen in het loopje van bureau naar onderzoeksbank, spreekt ons, immer gehaaste dokters, natuurlijk helemaal aan.

Kortom: koude douche of warm bad? Ik zou zeggen: het ene doen en het andere niet laten.
De koude douche die ik vanochtend nam – al heb ik het maar 25 seconden volgehouden – kikkerde mij in ieder geval helemaal op.

En als u ook graag uw batterijen oplaadt met dit soort inspirerende verhalen, kom dan ook eens naar een avond van het Platform Enthousiasme en Compassie in de Gezondheidszorg, zij hebben er een patent op.

Martine Schrage

*Bathe is een acroniem voor Background, Affect, Trouble, Handling en Empathy.
In het Nederlands is dat ‘Welke’ geworden:
W voor Wat is er gebeurd?
E voor Emotie: wat voelde u?
L staat voor het Lastigste: wat is het moeilijkste?
K voor Klim weer in het zadel: wat helpt u het meest? Hoe pakt u dat aan?
en E is eraan toegevoegd voor Empathie: laat horen dat u meevoelt.

zie ook het onderzoek van Geert Buijze naar het effect van een dagelijkse koude douche op je gezondheid: coolchallenge.nl

(Deze tekst verscheen eerder op Medisch Contact – medischcontact.nl)